فیل در شطرنج یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین مهره‌های شطرنج است که در پیاده سازی استراتژی ها و تکنیک های شطرنج اهمیت زیادی دارد. مهره فیل در شطرنج به انگلیسی Bishop به معنی اسقف است؛ چراکه ظاهری شبیه نمادهای اسقف دارد. فیل مهره ای است که برای بازیکنان سفید در خانه c1 و f1 همچنین برای بازیکنان سیاه در خانه c8 و f8 در طرفین شاه و وزیر استقرار دارند.
امتیاز مهره فیل در شطرنج
امتیاز مهره فیل در شطرنج 3 امتیاز است که در مقایسه با سایر مهره ها، ارزش آن با اسب برابری می کند. ارزش مهره فیل از مهره رخ کمتر است چرا که با یک رخ در جهات افقی و عمودی می تواند بدون محدودیت رنگ حرکت کنید و مهره مناسب برای آخر بازی است. مهره فیل به همراه شاه و وزیر، تنها مهره هایی در صفحه هستند که می توانند به طور معمول مورب حرکت کنند (البته پیاده هم می تواند به صورت مورب و رو به جلو مهره حریف را تهدید کند).
بیشتر بخوانید : مهره اسب در شطرنج
حرکت فیل در شطرنج
اساس حرکت مهره فیل در شطرنج ، حرکت در جهت مورب و در رنگی معین است. برخلاف بسیاری از مهره‌ها که محدودیت تعداد خانه جهت هرحرکت را دارند، این مهره هیچ محدودیتی برای تعداد خانه‌ها ندارد البته تا زمانی که مهره‌ای دیگر مانع آن نشده باشد.
اگر مهره فیل حرکت را از مربع سیاه شروع کند، تنها در مربع‌های سیاه می‌تواند حرکت مورب داشته باشد و همچنین اگر مهره فیل حرکت را از مربع سفید آغاز کند، تنها می‌تواند در مربع‌های سفید حرکت مورب خود را داشته باشد و این قانون هم برای بازیکن سفید و هم برای بازیکن سیاه صادق است. اصطلاحاً به مهره فیل که از مربع سفید حرکت را آغاز کرده، فیل روشن ” و مهره فیل که حرکت را از مربع سیاه شروع کرده، فیل تیره گفته می‌شود که نباید آن را با فیل سفید و سیاه اشتباه بگیرید.
5 تاکتیک پیشنهادی برای مهره فیل در شطرنج
-
به دنبال مسیرهای مورب باز باشید.
این بدین معناست که مهره فیل را در موقعیتی قرار دهید که توانایی و پتانسیل حرکتی خوبی برایش فراهم شده باشد؛ به‌عبارت‌دیگر، مهره فیل را در مسیرهای مورب مناسب یعنی مسیرهایی که توسط مهره‌های خود یا حریف اشغال نشده باشند قرار دهید. موقعیت مناسب مهره فیل برخلاف اسب که در وسط صفحه شطرنج کارایی بهتری دارد، در کناره‌ها و گوشه‌های صفحه است و در این خانه ها کارایی بالاتری دارد. مهره فیل در شطرنج به دلیل اینکه ابتدا در نزدیک‌ترین ردیف قرار دارد و با سدی از مهره‌های سرباز روبه‌روست، معمولاً در وسط بازی حضور مؤثرتری خواهد داشت هرچند در بعضی گامبی ها و گشایش‌ها شاهد شرایط دیگری نیز هستیم.
-
مهره فیل خوب دربرابر مهره فیل بد!
مهره‌های فیل در شطرنج بر اساس اینکه نسبت به پیاده‌ها چه موقعیتی دارند، خوب یا بد محسوب می شوند. اگر اکثر پیاده‌های شما بر روی مربع های هم‌رنگ مهره فیل شما باشند، آن مهره فیل معمولاً به‌عنوان یک «مهره فیل بد» در نظر گرفته می‌شود، زیرا حرکت و نفوذ آن توسط پیاده‌ها محدود شده است. برعکس، مهره فیلی که رنگ مخالف را در اکثر خانه های پیاده‌های شما اشغال می‌کند، ” مهره فیل خوب” در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا می‌تواند آزادانه حرکت کند و نفوذ بیشتری بر روی صفحه شطرنج اعمال کند. اگرچه یک‌مهره فیل خوب عموماً سودمندتر است، یک‌مهره فیل بد اغلب می‌تواند در شرایط ویژه از یک پیاده مهم دفاع کند. این نکته بسیار مهمی است که باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشید.
-
مهره فیل های فعال را به حداکثر برسانید.
این مورد مشابه آنچه که در مورد اول گفتیم است. مهره‌های فیلی که می‌توانند آزادانه در خارج از زنجیره پیاده خود حرکت کنند، به‌عنوان مهره فیل فعال شناخته می‌شوند، درحالی‌که مهره فیلی که در پشت زنجیره پیاده خود گیر افتاده است، مهره فیل منفعل در نظر گرفته می‌شود. مهره فیل “خوب” و “بد” هر دو می‌توانند فعال یا منفعل باشند. یک مهره فیل فعال معمولاً به دلیل انعطاف‌پذیری و دامنه آن، مهره قدرتمندتری است و می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در بازی‌ها داشته باشد.
-
استفاده از فیانچتو (fianchetto)
فیانچتو حرکات متوالی ویژه است که شطرنج‌بازها برای رسیدن به رشد سریع مهره استفاده می‌کنند. اولین حرکت فیانچتو شامل هل‌دادن پیاده های b یا g، یک یا دو مربع به جلو است. هنگامی که پیاده حرکت می‌کند، مهره فیل را می‌توان به رتبه دوم (رنک دوم) ارتقا داد. این نه‌تنها کنترل فوری را بر روی مرکز تخته اعمال می‌کند که جز اصول کلی بازی شطرنج و اصلی‌ترین اهداف است، بلکه یک دفاع مستحکم برای شاه نیز فراهم می‌کند. اگر دارای مهره‌های سفید در شطرنج هستید، یک فیانچتو می‌تواند فشار سریعی بر پیشرفت حریفتان وارد کند. اگر با مهره‌های سیاه بازی می‌کنید، یک فیانچتو ممکن است به شما کمک کند ضد حمله ایجاد کنید و روی مرکز تخته نفوذ کنید.
-
مهره فیل در پایان بازی
مهره های فیل در شطرنج می‌توانند به‌ویژه در پایان بازی مؤثر باشند، به‌خصوص زمانی که تنها مهره های باقی‌مانده در بازی پیاده‌ها هستند. دامنه حرکتی وسیع مهره فیل به آن اجازه می‌دهد هم از یاده محافظت کند و هم پیاده‌های حریف را تهدید کند. در نهایت مات کردن را آسان‌تر می‌کند.
در شرایط خاص، داشتن یک مهره فیل اضافی در پایان بازی برای مات کردن شاه حریف کافی نیست. اگر تنها مهره شما قلعه است- یعنی مهره a یا h – و مربعی که پیاده به آن دست می‌یابد، مربع مشکی متفاوت از مهره هایی است که مهره فیل آن ها را اشغال کرده است. آنگاه شاه حریف ممکن است بتواند به‌عنوان یک مانع عمل کند و از ارتقای مهره جلوگیری کند و باعث بن‌بست شود. به طور مشابه، بازی‌های پایانی که در آن مهره فیل سفید و مهره فیل سیاه باقی می‌مانند، اما خانه های مشکی متفاوتی را اشغال می‌کنند، معمولاً با تساوی به پایان می‌رسند.
پرسش و پاسخ درابره مهره فیل در شطرنج
1- امتیاز مهره فیل در شطرنج چند است؟
امتیاز مهره فیل 3 است.
2- حرکت مهره فیل در شطرنج به چه صورت است؟
فیل می تواند به صورت مورب در هر تعداد خانه حرکت کند اما نمی تواند از روی مهره های دیگر در مسیر خود مانند اسب بپرد.
برای آموزش های بیشتر می توانید به لینک مقابل مراجعه کنید: کلاس آنلاین شطرنج
